بازار بین بانکی چیست؟
بازار بین بانکی، بازاری جهانی است که در آن بانک های بزرگ و موسسات مالی به طور مستقیم به تبادل ارز ها و مشتقات ارزی با یکدیگر میپردازند. این بازار شامل معاملات ارز های مختلف بین بانک ها است که برای مدیریت ریسک و نرخ بهره و نوسانات نرخ ارز انجام میشود؛ آنها همچنین میتوانند با توجه به تحقیقات، موقعیت های سفته بازی اتخاذ کنند. بازار بین بانکی غیر متمرکز و بدون یک مکان فیزیکی است، اما تحت نظارت غیر مستقیم بانک های مرکزی برای کنترل ثبات اقتصادی قرار دارد.ساز و کار معاملات در بازار بین بانکی
بیشتر معاملات بین بانکی یا به صورت کوتاه مدت (از یک شب تا شش ماه) هستند و یا به منظور حفظ تعادل نقدینگی و سود آوری بانک ها انجام میشوند. اغلب معاملات در بازار بین بانکی به صورت اختصاصی برای حساب های خود بانک ها صورت میگیرد اما برخی از این معاملات هم، توسط بانک ها و به نمایندگی از مشتریان بزرگ انجام میشود؛ این معاملات معمولاً ظرف چند ثانیه به انجام میرسند. در این بازار، معاملات بزرگ ارزی به ارزش بیش از 1 میلیون دلار انجام میشود، مانند جفت ارز هایی چون CAD/USD یا USD/JPY با این حال، حجم بسیاری از این معاملات بیشتر از این مقدار است و میتواند حتی به 100 میلیون دلار یا بیشتر هم برسد. بازار بین بانکی، بخشی از بازار بین فروشنده ای (interdealer market) است که در آن موسسات مالی مثل بانک ها و نهاد های بزرگ مالی، دارایی ها را مستقیما با یکدیگر یا به نمایندگی از مشتریانشان معامله میکنند. این بازار خارج از بورس (OTC) فعالیت میکند، یعنی معاملات آن خارج از صرافی های رسمی مانند بورس انجام میشوند و به همین دلیل انعطاف بیشتری دارند. در این بازار، واسطه هایی به نام کارگزاران بین فروشنده (IDBs) فعالیت میکنند که نقش اصلی آن ها تسهیل معاملات بین خریداران و فروشندگان است. آنها با ایجاد ارتباط میان مؤسسات مختلف، امکان مبادله دارایی های مورد نظر را فراهم میکنند. در این بازار، انواع دارایی ها و ابزارهای مالی مانند ارز، اوراق قرضه و کالاها خرید و فروش میشوند. بازار بینبانکی به عنوان یکی از بخشهای کلیدی بازار بینفروشنده، برای تسویه معاملات میان مؤسسات مالی مورد استفاده قرار میگیرد.شرکت کنندگان در بازار بین بانکی
بانک هایی که به دیگر شرکت کنندگان قیمت ارائه میدهند و همچنین درخواست قیمت میکنند، تحت عنوان سازندگان بازار بین بانکی شناخته میشوند. در معاملات بین بانکی، حجم یک معامله میتواند به میزان ۱ میلیارد دلار هم برسد. بانک هایی همچون Citicorp و JP Morgan Chase در ایالات متحده از بزرگ ترین بازیگران این بازار به شمار میآیند. همچنین، Deutsche Bank در آلمان و HSBC در آسیا نیز از بزرگ ترین نهاد های مالی در این حوزه هستند. علاوه بر این، شرکت های معاملاتی و صندوق های تأمین مالی نیز به عنوان دیگر شرکت کنندگان در این بازار فعالیت میکنند. این نهاد ها از طریق خرید و فروش ارز، به تعیین نرخ ارز کمک میکنند، اما تأثیر آن ها بر نرخ ارز به اندازه بانک های بزرگ نیست.مقررات و تنظیمات در بازار بین بانکی
همانطور که پیش تر اشاره شد، بازار بین بانکی به صورت غیر متمرکز و غیر قابل تنظیم فعالیت میکند و فاقد مکان یا بورس خاصی برای خرید و فروش ارزها است. در عوض، این بازار شامل هزاران تبادل ارزی بین بانک ها است که قیمت ها و مقادیر آن ها به توافق میرسد. سازندگان بازار، که معمولاً بزرگ ترین بانک های جهانی هستند، تعیین کننده قیمت های ارز هستند. در بسیاری از کشورها، بانک های مرکزی قیمت های پایانی روز را منتشر میکنند که نمایانگر قیمت های سازندگان بازار میباشد. برخی کشورها نیز مقررات ملی یا محلی برای معامله گران ارز وضع کردهاند. به عنوان مثال، بسیاری از بانک های مرکزی یا مقامات ملی به تنظیم معاملات اختیارات ارزی میپردازند، اما تنها بخش کوچکی از این معاملات در بورسهایی مانند بورس کالای شیکاگو (CME) یا بورس بینالمللی اوراق بهادار (ISE) انجام میشود.