اگر در حوزه بازار های مالی فعالیت می‌کنید، قطعا با اصطلاح مارجین برخورد کرده اید. مارجین (Margin) یکی از مفاهیم کلیدی در معاملات مالی، به ویژه بازار فارکس است که به معامله گران اجازه می‌دهد با سرمایه ای کمتر از ارزش واقعی معامله کنند. اغلب کارگزاران فارکس، ابزار هایی را برای سرمایه گذاران و معامله گران این بازار فراهم می‌کنند که یکی از آن ها مربوط به مارجین است. از آنجایی که مارجین می‌تواند نقش مهمی در عملکرد یک معامله گر داشته باشد، در این مقاله از سایت مای پراپ قصد داریم به بررسی مارجین و چگونگی به کارگیری آن در معاملات بپردازیم.
مارجین چیست؟
مارجین در فارکس به مقدار پولی گفته می‌شود که باید به عنوان وثیقه در حساب خود نگه دارید تا بتوانید معامله ای با اهرم (لوریج) انجام دهید. با استفاده از مارجین، معامله گران می‌توانند با سرمایه ای کمتر از مقدار واقعیِ معامله، به پوزیشن های بزرگ تری دسترسی داشته باشند. مارجین، کارمزد معاملات نیست بلکه بخشی از مانده حساب معامله گر است که برای امکان استفاده از اهرم کنار گذاشته می‌شود و صرفا بخشی از وجوه شما است که بروکر برای باز نگهداشتن معامله و اطمینان از اینکه می‌توانید درصورت ضرر در معامله آن را پوشش دهید، از موجودی حسابتان کنار می‌گذارد و به اندازه مدت معامله‌تان نزد بروکر قفل می‌شود.
این ابزار به افزایش سود در معاملات کمک می‌کند اما در عین حال، ریسک ضرر را هم افزایش می‌دهد. بنابراین مدیریت صحیح مارجین، برای جلوگیری از ضرر های سنگین و استفاده بهینه از اهرم ضروری است. با استفاده از مارجین، پتانسیل سود در معاملات افزایش می‌یابد؛ به عنوان نمونه، استفاده از مارجین در معاملات، به سرمایه گذاران اجازه می‌دهد که با استفاده از اهرم قرض گرفته شده از بروکر برای سفارش خود یک موقعیت بزرگ تر باز کنند درحالی که در غیر این صورت فقط با سرمایه شخصی خود قادر به معامله خواهند بود.
فرمول محاسبه مارجین برای هر معامله:
محاسبه مارجین برای هر معامله در دو حالت مختلف صورت می‌گیرد. زمانی که ارز پایه همانند ارز حساب معامله گر باشد، فرمول محاسبه مارجین به صورت زیر خواهد بود:
مارجین لازم = ارزش واقعی معامله × نرخ مارجین
اما اگر ارز پایه با ارز حساب معامله‌گر تفاوت داشته باشد، فرمول محاسبه مارجین برای هر معامله به شکل زیر محاسبه می‌شود:
مارجین لازم = ارزش واقعی معامله × نرخ مارجین × نرخ تبدیل بین ارز پایه و ارز حساب
مزایای استفاده از مارجین
در ادامه به بررسی مزایای استفاده از مارجین می‌پردازیم:
- افزایش قدرت خرید: مارجین به معامله گران امکان می‌دهد که با استفاده از مقدار کمتری از سرمایه، حجم بیشتری از دارایی ها را کنترل کنند و از این طریق سود های بیشتری کسب کنند.
- استفاده از اهرم: یکی از دلایل اصلی که سرمایه گذاران به معاملات مارجین تمایل دارند، امکان استفاده از اهرم در آن است. بروکر ها با ارائه اهرم های متنوع به معامله گران این امکان را می‌دهند تا با سرمایه های کم، معاملات بزرگی انجام دهند.
- امکان معامله روی چند نماد: در معاملات مارجین، با سرمایه قابل توجهی که در اختیار دارید، می‌توانید به طور همزمان روی دارایی های مختلف پوزیشن های معقولی باز کنید.
معایب استفاده از مارجین
در ادامه به بررسی برخی معایب استفاده از مارجین می‌پردازیم:
- خطر زیان های بزرگ: استفاده از مارجین می‌تواند منجر به ضرر های قابل توجهی شود، زیرا نوسانات بازار می‌تواند به سرعت به ضرر های سنگین منجر شود.
- مارجین کال شدن: در صورت ضرر ده بودن معاملات، خطر مارجین کال شدن وجود دارد.
- افزایش فشار روانی: استفاده از مارجین می‌تواند فشار روانی بیشتری به معامله گران وارد کند، زیرا آنها در معرض خطرات بیشتری قرار دارند.
- هزینه های بهره: بروکر ها معمولا برای استفاده از مارجین بهره دریافت می‌کنند که می‌تواند به سود نهایی آنها آسیب بزند.
مفاهیم اساسی معاملات مارجین در بازار فارکس
بالانس/موجودی (Balance)
بالانس در حساب معاملاتی، به مقدار پول نقد موجود در حساب شما اشاره دارد که پس از بسته شدن تمام معاملات و بدون در نظر گرفتن سود یا زیان معاملات باز محاسبه می‌شود. درواقع، بالانس شامل واریزی های اولیه شما، برداشت ها و سود و زیانی است که از معاملات بسته شده به دست آورده‌اید. هنگامی که هیچ معامله بازی نداشته باشید، بالانس برابر با مانده حساب شما خواهد بود اما هنگامی که معاملات باز دارید، بالانس تغییر نمی‌کند تا زمانی که معاملات بسته شود و سود یا زیان آن مشخص شود. پس از بسته شدن معامله موجودی بالانس ممکن است تغییر کند و کم یا زیاد شود، بسته به نتیجه سود یا زیانی که در معامله دریافت کرده‌اید.
مانده حساب (Equity)
مانده حساب، به معنای مقدار خالص دارایی موجود در حساب معاملاتی شما بعد از احتساب سود یا زیان معاملات باز است. درواقع Equity ارزش واقعی حساب شما در هر لحظه را نشان می‌دهد. در زمانی که معاملات باز دارید، مانده حساب با توجه به سود و زیان معاملات تغییر می‌کند ولی در صورتی که هیچ معامله بازی نداشته باشید Equity برابر با موجودی حساب شما می‌شود.
P/L غیر واقعی (Unrealized P/L)
P/L غیر واقعی، به معنای سود و زیانی است که از معاملات باز شما ناشی شده ولی هنوز قطعی و نهایی نیست، زیرا معامله بسته نشده است. به عنوان مثال، اگر معامله‌ای باز کرده‌اید و قیمت دارایی به نفع شما تغییر کند، یک سود تحقق نیافته دارید؛ اما این سود تا زمانی که معامله را نبندید، قطعی نیست و ممکن است در اثر نوسانات بازار تغییر کند. در واقع P/L غیر واقعی به سود و زیانی اشاره دارد که هنوز نهایی نشده است و با بسته شدن معامله مشخص خواهد شد.
مارجین مورد نیاز (Required Margin)
مارجین مورد نیاز، مقدار سرمایه‌ای است که برای باز نگهداشتن یک موقعیت معاملاتی در بازار های مالی، لازم است. این مقدار به عنوان وثیقه در حساب معاملاتی قفل می‌شود تا بروکر اطمینان حاصل کند که معامله گر توانایی تحمل نوسانات بازار را دارد. برای محاسبه مارجین مورد نیاز، کافی است حجم معامله را بر میزان اهرم تقسیم کنید. فرمول محاسبه مارجین به صورت زیر است:
مارجین مورد نیاز = حجم معامله / نسبت اهرم
مارجین استفاده شده (Used Margin)
مارجین استفاده شده، به مقدار سرمایه‌ای اشاره دارد که در حال حاضر به عنوان وثیقه برای معاملات باز شما در حساب معاملاتی قفل شده است. همانطور که از نامش پیداست، این مارجین در حال حاضر برای معاملات فعال شما درگیر شده است و تا زمانی که این معاملات بسته نشوند، نمی‌توان دوباره از آن استفاده کرد.
مارجین آزاد (Free Margin)
مارجین آزاد به مقدار سرمایه‌ای اشاره دارد که در حساب معاملاتی شما پس از کسر مارجین استفاده شده برای معاملات باز، باقی می‌ماند و قابل استفاده برای باز کردن موقعیت های جدید یا تحمل نوسانات بیشتر است. مارجین آزاد از تفاوت بین Equity و مارجین استفاده شده به دست می‌آید. و فرمول محاسبه آن به صورت زیر است:
مارجین آزاد = مانده حساب – مارجین استفاده شده
اگر معاملات شما با سود همراه باشند، مارجین آزاد افزایش می‌یابد و در صورت ضرر ده بودن معاملات، مارجین آزاد کاهش پیدا می‌کند. وجود مارجین آزاد کافی اهمیت زیادی دارد، زیرا در صورت کاهش بیش از حد آن، ممکن است با مارجین کال مواجه شده و مجبور به بستن معاملات خود شوید.
سطح مارجین (Margin Level)
سطح مارجین، نشان دهنده نسبت مانده حساب به مارجین استفاده شده، به صورت درصدی است. این سطح میزان سلامت مالی حساب معاملاتی را مشخص می‌کند و به معامله گران کمک می‌کند تا بدانند چقدر سرمایه در دسترس دارند تا بتوانند نوسانات بازار را مدیریت کنند. سطح مارجین، همچنین تعیین می‌کند که آیا شما دارای توانایی لازم برای باز کردن معاملات جدید هستید یا خیر. فرمول محاسبه سطح مارجین به صورت زیر است:
سطح مارجین = (مارجین استفاده شده / مانده حساب) × 100
سطح مارجین بالا نشان دهنده امنیت بیشتر، و آزادی عمل برای باز کردن معاملات جدید است، هرچه سطح مارجین بالاتر باشد مارجین آزاد بیشتری برای معامله کردن در اختیار تریدر قرار دارد؛ در حالی که هرچه سطح مارجین پایین تر باشد، مارجین آزاد کمتری برای معامله کردن در اختیار تریدر قرار دارد و معامله در این سطح ریسک بالایی دارد و ممکن است به مارجین کال منجر شود.
کال مارجین (Call Margin)
مارجین کال زمانی رخ می‌دهد که سطح مارجین یک حساب معاملاتی به حدی پایین می‌آید که دیگر برای حفظ معاملات باز کافی نیست. این اتفاق معمولا زمانی می‌افتد که معامله گر ضرر زیادی را در معامله تجربه کرده و مانده حساب او به کمتر از مارجین مورد نیاز رسیده باشد. در این شرایط، بروکر اخطاری به معامله گر ارسال می‌کند تا وجه بیشتری به حساب معاملاتی خود واریز کند و یا بخشی از معاملات خود را ببندد تا سطح مارجین به حد قابل قبولی برگردد.
اگر معامله گر به این اخطار ها توجه نکند و ضرر ها همچنان ادامه یابد، بروکر ممکن است به صورت خودکار معاملات را ببندد تا از بدهکار شدن حساب جلوگیری کند. به این اخطار ها مارجین کال گفته می‌شود. با دریافت این پیام، معامله گر باید با واریز پول، میزان مارجین خود را افزایش دهد و یا از معامله خارج شود.
فول مارجین (Full Margin)
فول مارجین به وضعیتی اشاره دارد که در آن معامله گر تمام موجودی خود را به عنوان وثیقه برای معاملات باز قرار می‌دهد، به طوری که هیچ مارجین آزادی برای باز کردن موقعیت های جدید باقی نمی‌ماند. این وضعیت معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که معامله گر برای استفاده حداکثری از قدرت لوریج خود، تمام سرمایه موجود در حساب را درگیر معاملات می‌کند. این استراتژی می‌تواند منجر به سود های قابل توجهی شود، اما در عین حال ریسک خیلی بالای دارد.
تفاوت لوریج و مارجین
Leverage و Margin دو مفهوم مرتبط به هم اما متفاوت در بازار های مالی هستند. مارجین به مقدار سرمایه‌ای اشاره دارد که معامله گران به بروکر یا صرافی خود واریز می‌کنند تا بتوانند موقعیت های باز خود را در بازار حفظ کنند. این مبلغ به عنوان وثیقه عمل کرده و به معامله گران این امکان را می‌دهد که در معاملات بیشتری شرکت کنند و سرمایه گذاری های بیشتری در بازار های مالی انجام دهند.
اهرم یا لوریج اما ابزاری است که به معامله گران این اجازه را می‌دهد که با استفاده از سرمایه موجود خود، بتوانند به حجم بیشتری از معاملات دسترسی یابند. به عنوان مثال، اگر نسبت اهرم در یک کارگزاری 1 به 100 باشد، به این معنی است که معامله گر می‌تواند تا 100 برابر سرمایه خود را در معاملات استفاده کند. اهرم به تریدر این امکان را می‌دهد که با مقدار کمتری از سرمایه، به حجم بزرگ تری از معاملات دست یابد و از فرصت های موجود در بازار به بهترین نحو بهره برداری کند.
در نهایت، اهرم درصدی از کل ارزش یک معامله (مارجین) را که برای باز کردن یک موقعیت لازم است نشان می‌دهد. به این ترتیب، نسبت اهرم به همراه مارجین مشخص می‌شود و به معامله گران اجازه می‌دهد تا بازدهی و کارایی بیشتری در معاملات خود داشته باشند و از این طریق در بازار های مالی سود بیشتری کسب کنند.
چطور ریسک معاملات مارجین را کنترل کنیم؟
انجام معامله در بازار های مالی همواره با درصدی از ریسک همراه است اما معاملات مارجین این درصد ریسک را تا حد قابل توجهی افزایش می‌دهند. معاملات مارجین، با قرض گرفتن مقداری پول از بروکر انجام می‌شوند، از این رو درصورتی که پوزیشن در زمان مناسب بسته نشود و یا با ضرر همراه شود، ممکن است سرمایه تریدر کامل از بین برود و برای بازپرداخت پول به بروکر با مشکل مواجه شود. به همین جهت رعایت مدیریت ریسک در این معاملات امری ضروری است. در ادامه چند راهکار برای مدیریت ریسک معاملات مارجین ارائه می‌دهیم که رعایت آنها مفید خواهد بود:
- اولین قدم تعیین حجم مناسب معاملات بر اساس اندازه حساب و میزان ریسک قابل تحمل است
- استفاده از دستورات توقف ضرر (Stop Loss) برای محدود کردن زیان ها و محافظت از سرمایه، یکی دیگر از استراتژی های مهم است
- درنهایت استفاده از اهرم معقول برای هر معامله اهمیت زیادی دارد
- قبل از آغاز هر معامله، حتماً یک برنامه ریزی استراتژیک مناسب داشته باشید
- تحولات کلیدی سیاسی و اقتصادی، از جمله تغییرات در نرخ بهره و نا آرامی های جهانی را به دقت زیر نظر داشته باشید
سخن پایانی
در پایان، استفاده از مارجین و لوریج در معاملات می‌تواند ابزاری قدرتمند برای افزایش بازدهی و فرصت های سرمایه گذاری باشد، اما لازم است که معامله گران با دقت و آگاهی از ریسک های مرتبط آن را استفاده کنند. این ابزار می‌تواند به شما کمک کند تا با سرمایه گذاری کمتر، به سود های بیشتری دست یابید، اما نوسانات بازار و احتمال زیان های بزرگ تر را نیز به همراه دارد. بنابراین، داشتن یک استراتژی معاملاتی منظم و مدیریت ریسک مناسب برای موفقیت، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با درک کامل از نحوه عملکرد مارجین و لوریج و رعایت اصول معاملاتی، می‌توان از این ابزار به طور مؤثر بهره برد و به موفقیت در بازار های مالی دست یافت.
