نقدینگی(liquidity) در فارکس چیست؟

نقدینگی، یکی از مفاهیم کلیدی در دنیای مالی و اقتصادی است که تاثیر قابل توجهی بر معاملات و پویایی بازار های مالی دارد. این مفهوم به توانایی تبدیل سریع و آسان دارایی ها به پول نقد بدون افت قابل توجه ارزش اشاره دارد. درواقع، نقدینگی تعیین می‌کند که چقدر سریع و با چه هزینه ای می‌توان دارایی ها را به فروش رساند و تبدیل به پول نقد کرد.

در فارکس، که بزرگ ترین و نقد شونده ترین بازار مالی جهان است، نقدینگی به معامله گران اجازه می‌دهد تا ارز های مختلف را در حجم های بالا، در لحظه و بدون تغییرات بزرگ در قیمت خرید و فروش کنند. هرچه نقدینگی در یک بازار بیشتر باشد، معاملات با سرعت بیشتری انجام می‌شوند و هزینه های معاملاتی کاهش می‌یابد. در این مقاله، به بررسی مفهوم کامل نقدینگی، و نقش آن در بازار های مالی خواهیم پرداخت.

نقدینگی در فارکس

نقد شوندگی یا میزان شناوری در بازار به معنای میزان دارایی هست که در لحظه و با مقدار مشخص قیمت پایدار بتوان خرید و فروش کرد؛ به صورت کلی مفهوم نقد شوندگی یعنی سرعت تبدیل شدن سرمایه گذاری به وجه نقد. همانطور که قبل تر هم اشاره کردیم در بازار فارکس نقدینگی بالایی وجود دارد و حجم معاملات روزانه در این بازار به طور متوسط به بیش از 7 تریلیون دلار می‌رسد. این رقم به وضوح نشان دهنده این است که فارکس بزرگ ترین و نقد شونده ترین بازار مالی در سطح جهان محسوب می‌شود.

حجم بالای معاملات در این بازار به دلیل تنوع بالای ارزها و همچنین مشارکت گسترده از سوی معامله گران مختلف ازجمله بانک ها، موسسات مالی، شرکت های بزرگ و سرمایه گذاران خرد، در کنار دسترسی مداوم و 24 ساعته به بازار می‌باشد. البته حجم کلی معاملات روزانه در بازار، از عوامل مختلفی مثل رویداد های اقتصادی، تحولات سیاسی، تغییرات نرخ بهره و نوسانات تاثیر پذیر است. این حجم ممکن است در زمان های متفاوت از روز و هفته دچار تغییرات شود و همیشه ثابت نیست. به عنوان مثال، در ساعات فعالیت اصلی بازار ها، مانند زمان باز شدن بازار لندن و اروپا و همپوشانی آن با بازار نیویورک، معمولا بیشترین حجم معاملات در بازار فارکس ثبت می‌شود.

چرا نقدینگی در بازار های مالی مهم است؟

نقدینگی در بازار های مالی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا به طور مستقیم بر عملکرد، کارایی و پایداری بازار تاثیر می‌گذارد. نقدینگی زیاد در یک دارایی، کمک می‌کند تا هزینه های معاملاتی کاهش پیدا کند؛ یعنی در نماد هایی با نقدشوندگی بالا، چون درخواست های خرید و فروش در قیمت های بهتر بیشتر است، اسپرد در معاملات کاهش پیدا می‌کند و کم ترین میزان اسپرد را پرداخت خواهید کرد.

در مقابل در نماد هایی با نقدشوندگی پایین، بروکر های فارکس برای اینکه بتوانند سفارش های خرید و فروش را به یکدیگر متصل کنند گاهی مجبور به افزایش اسپرد می‌شوند تا معاملات انجام شود. به صورت کلی هرچه میزان نقدینگی در یک بازار بیشتر باشد، جریان معاملات ساده و قیمت ها رقابتی تر هستند و افراد می‌توانند خرید و فروش های خود را در یک قیمت پایدار تر انجام دهند.

چه عواملی بر نقدینگی در بازار فارکس تاثیر می‌گذارد؟

عوامل متعددی بر میزان نقدینگی بازار فارکس تاثیر می‌گذارند که شامل موارد زیر می‌شوند:

زمان و ساعت معامله

زمان های اوج معاملاتی: نقدینگی در بازار فارکس به زمان باز بودن بازار های مختلف بستگی دارد. به طور خاص، در زمان باز بودن بازار های لندن و نیویورک و هم پوشانی این دو بازار (از ساعت 8 صبح تا 12 ظهر به تایم نیویورک) بازار فارکس بیشترین حجم معاملات و نقدینگی را تجربه می‌کند.

روز های هفته: نقدینگی معمولا در اواسط هفته بیشتر از دوشنبه و جمعه است؛ علت این مسئه آرام بودن بازار در آغاز و پایان هفته است.

تغییرات فصلی: در برخی از ماه های سال، مانند تعطیلات تابستان و سال نو، ممکن است به علت فعالیت تجاری کمتر نقدینگی در بازار کاهش یابد.

سیاست های پولی بانک های مرکزی

تنظیم نرخ بهره: سیاست های پولی بانک های مرکزی، به ویژه تصمیمات مربوط به نرخ بهره، تاثیر زیادی بر نقدینگی بازار فارکس دارد. بانک های مرکزی با تغییر در نرخ های بهره، می‌توانند فعالیت های اقتصادی را تحریک و یا مهار کنند. افزایش دادن نرخ بهره معمولا باعث کاهش نقدینگی می‌شود، زیرا هزینه های سرمایه گذاری بالا می‌رود و کاهش دادن نرخ بهره، می‌تواند باعث افزایش نقدینگی شود و علت آن هم ارزان شدن وام گیری و سرمایه گذاری است.

عملیات بازار باز: این عملیات ها معمولا شامل خرید و فروش اوراق قرضه دولتی توسط بانک مرکزی هستند. هدف اصلی از این کار گسترش یا کاهش میزان پول در سیستم بانکی است. بانک مرکزی با خرید اوراق قرضه می‌تواند نقدینگی را در بازار افزایش دهد، در حالی که با فروش این اوراق، نقدینگی به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.

تسهیل یا انقباض پولی: به اقداماتی گفته می‌شود که بانک های مرکزی برای مدیریت نقدینگی و نرخ بهره در بازار های مالی انجام می‌دهند. برنامه های تسهیل پولی، مثل چاپ پول و یا خرید اوراق قرضه، نقدینگی بیشتری را به بازار ها تزریق می‌کنند.

شاخص های اقتصادی

شاخص های اقتصادی تاثیر بسزایی بر تعیین نقدینگی در بازار فارکس دارند. این شاخص ها، شامل گزارش هایی ازجمله نرخ بیکاری، تولیدات ناخالص داخلی(GDP) و داده های مربوط به تورم می‌شوند. داده های برگرفته از شاخص های اقتصادی، می‌توانند وضعیت سلامت اقتصاد یک کشور را به تصویر بکشند و بر انتظارات بازار و میزان نقدینگی آن تاثیر بگذارند.

در زمان انتشار گزارش های اقتصادی مهم، معامله گران با توجه به این داده ها، تصمیمات معاملاتی خود را تغییر می‌دهند و واکنش آنها ممکن است باعث افزایش نقدینگی و نوسانات در بازار شود زیرا معامله گران به اطلاعات تازه پاسخ می‌دهند. علاوه بر آن شاخص های اقتصادی با تاثیر بر انتظارات بازار، می‌توانند به افزایش و یا کاهش نقدینگی کمک کنند.

نگرش بازار

نگرش بازار، به احساس عمومی سرمایه گذاران نسبت به یک شرکت یا بازار مالی اشاره دارد که تاثیر قابل توجهی بر نقدینگی می‌گذارد. این احساس که تحت تاثیر روانشناسی جمعی شکل می‌گیرد، در فعالیت های خرید و فروش خود را نشان می‌دهد؛ به این صورت که افزایش قیمت ها نشان دهنده نگرش مثبت و کاهش قیمت ها نشان دهنده نگرش منفی است. درک و شناخت این نگرش اهیمت دارد زیرا گاهی احساسات سرمایه گذاران بیشتر از ارزش های بنیادی بر قیمت دارایی ها تاثیر می‌گذارد.

تامین کنندگان نقدینگی در بازار فارکس چه کسانی هستند؟

میزان نقدینگی در بازار فارکس، اغلب توسط گرداننده های اصلی بازار، یعنی مارکت میکر ها صورت می‌گیرد. در این بازار، حجم معاملات در روز به میلیارد ها دلار می‌رسد که نشان دهنده سطح بالای نقدینگی در آن است. بازار فارکس روزانه شامل تعداد زیادی سفارش های خرید و فروش بر روی ارز های مختلف است که برای تضمین انجام هر یک از معاملات، لازم است یک طرف قرارداد آمادگی خرید یا فروش مقدار مشخصی ارز را داشته باشد.

از این جهت، سازمان های مالی بزرگ که به عنوان تامین کنندگان یا ارائه دهندگان نقدینگی شناخته می‌شوند، بخش مهمی از شرکت کنندگان در این بازار را تشکیل می‌دهند. تامین کنندگان نقدینگی می‌توانند شامل بانک های فعال در حوزه فارکس، بانک های معمولی و یا بروکر های بزرگ باشند. این تامین کنندگان، بخش زیادی از دارایی خود را به صورت ارز های مختلف نگه می‌دارند تا در مواقع نیاز، معاملات را تامین کنند. این واسطه ها نقش مهمی در انجام معاملات برای بروکر ها و معامله گران خود ایفا می‌کنند زیرا اسپرد و تغییرات قیمت که برای معامله گران کوچک اهمیت دارند، به سطح نقدینگی ارائه شده توسط این تامین کنندگان وابسته هستند.

همانطور که پیش تر اشاره شد، تامین نقدینگی بازار فارکس توسط بروکر های بزرگ، موسسات مالی، بانک های و … صورت می‌گیرد، اما در برخی مواقع ممکن است این حجم نقدینگی برای پاسخگویی به درخواست مشتریان کافی نباشد. به عنوان مثال، زمانی که تعداد خریداران از فروشندگان یک ارز پایه بیشتر باشد، بازار از تعادل خارج می‌شود. در چنین شرایطی، واسطه ها (معمولا بانک های بزرگ)  وارد عمل شده و ارز مورد نظر را از تامین کنندگان نقدینگی، خریداری می‌کنند. این بانک های بزرگ، معمولا امکان تضمین انجام درخواست ها برای حجم زیادی از ارز ها را دارند.

سطح های نقدینگی در بازار فارکس

نقدینگی در بازار فارکس، به چندین سطح مختلف قابل تقسیم است.

Tier 3 Liquidity: در پایین ترین سطح آن، معامله گران خرد و کارگزاری های کوچک وجود دارند که بیشتر به نقدینگی سطح های بالاتر وابسته هستند و معمولا خود تامین کننده نقدینگی اصلی نیستند.

Tier 2 Liquidity: در سطح بعدی بروکر های بزرگ، بانک های کوچک تر و برخی صندوق های پوشش ریسک قرار دارند؛ این شرکت ها سفارشات مشتریان خصوصی و بروکر های کوچک تر را عملیاتی می‌کنند. اگر چه دراین سطح ممکن است شرکت ها حجم کمتری نسبت به بانک های سطح اول داشته باشند، اما همچنان تامین کنندگان مهم نقدینگی هستند و به نقدینگی سطح اول متصل می‌باشند.

Liquidity Aggregators: جمع کنندگان نقدینگی معمولا در سطح دوم یا سوم نقدینگی قرار می‌گیرند، اما خودشان تامین کننده نقدینگی اصلی نیستند. این شرکت ها نقش واسطه گری بین بزرگ ترین بانک ها و سایر موسسات مالی را فراهم می‌کنند و تعداد زیادی از مشتریان را برای ورود به بازار بین بانکی متحد می‌‎کنند. بزرگ ترین جمع کنندگان نقدینگی جهانی عبارتند از:

• Currenex
• Integral
• CFH Clearing
• KCG Hotspot

Tier 1 Liquidity: این سطح شامل بزرگ ترین بانک های جهانی و موسسات مالی است که به عنوان تامین کنندگان اصلی نقدینگی عمل می‌کنند. این موسسات بیشترین حجم معاملات را دارند و نقدینگی بسیار بالایی را فراهم می‌کنند. برخی از مهم ترین این غول های جهانی صنعت بانکی عبارتند از:

• British Barclays
• Royal Bank of Scotland
• German Deutsche Bank
• American Bank of America
• Swiss Bank UBS
• JPMorgan
• Citigroup

منطقه نقدینگی در معاملات چیست؟

منطقه نقدینگی در معاملات به نواحی خاصی از نمودار قیمت اشاره دارد که در آن حجم بالایی از سفارشات خرید یا فروش وجود دارد، به طوری که این مناطق می‌توانند به عنوان نقاط حمایت یا مقاومت در بازار عمل کنند. این نواحی به دلیل تجمع سفارشات خرید و فروش، تأثیر قابل‌توجهی بر حرکات قیمت دارند و معمولاً در نزدیکی سطوحی مانند فیبوناچی شکل می‌گیرند.

معامله‌گران می‌توانند از این مناطق برای شناسایی نقاط مناسب برای ورود و خروج به معاملات استفاده کنند، زیرا در این نواحی نوسانات قیمت معمولاً کاهش می‌یابد و پیش ‌بینی حرکات قیمت آسان‌ تر می‌شود. همچنین، عواملی مانند حجم معاملات و رویداد های اقتصادی می‌توانند بر شکل‌ گیری و تغییر این مناطق تأثیر گذار باشند.

نقد ترین جفت ارز ها در بازار فارکس

در بازار فارکس، جفت ارزهایی که بیشترین نقدینگی را دارند معمولاً شامل جفت‌های اصلی هستند که به دلیل حجم بالای معاملات و مشارکت فعال بانک‌ها، مؤسسات مالی و معامله‌گران خرد، به راحتی قابل خرید و فروش هستند. نقدترین جفت ارزها به شرح زیر هستند:

• EUR/USD (یورو / دلار آمریکا)
• USD/JPY (دلار آمریکا / ین ژاپن)
• GBP/USD (پوند استرلینگ / دلار آمریکا)
• USD/CHF (دلار آمریکا / فرانک سوئیس)
• AUD/USD (دلار استرالیا / دلار آمریکا)
• USD/CAD (دلار آمریکا / دلار کانادا)
• NZD/USD (دلار نیوزیلند / دلار آمریکا)

این جفت ارزها به علت حجم بالای معاملات و نوسانات کمتر نسبت به جفت‌های ارزهای کمتر شناخته شده، معمولاً به عنوان انتخاب‌ های محبوب معامله ‌گران در بازار فارکس شناخته می‌شوند.

تاثیر نقدینگی بر روند حرکت جفت ارز ها

در بازار هایی که نقدینگی بالایی دارند، حرکت قیمت ها معمولا روان تر و پایدار تر است و این امر موجب کاهش اسپرد در معاملات و افزایش سرعت اجرای معاملات می‌شود. همچنین در این شرایط پیش بینی حرکات قیمت آسان تر می‌شود و نوسانات شدید کاهش می‌یابد. علاوه بر اینها، تاثیر اخبار و رویداد های اقتصادی در بازار هایی با نقدینگی بالا معمولا ملایم تر است، زیرا حجم بالای سفارشات خرید و فروش موجب می‌شود تا واکنش به تغییرات بازار کمتر تحت تاثیر معاملات بزرگ قرار بگیرد. به همین علل نقدینگی یکی از عوامل کلیدی در تعیین روند حرکتی جفت ارز ها در بازار است.

سخن پایانی

در نهایت، نقدینگی به عنوان یکی از مفاهیم اساسی بازار فارکس، نقشی اساسی در تسهیل معاملات و هدایت حرکت قیمت‌ ها ایفا می‌کند. نقدینگی بالا این امکان را برای معامله‌ گران فراهم می‌ آورد که با اطمینان بیشتر وارد معاملات شوند، هزینه‌ های معامله ‌گری را کاهش دهند و نوسانات شدید را به حداقل برسانند. درک جامع از مفهوم نقدینگی به معامله ‌گران کمک می‌کند تا تصمیمات هوشمندانه‌ تری بگیرند و از فرصت‌ های سودآور در این بازار جهانی بهره‌ مند شوند. به طور کلی، نقدینگی به عنوان پایه و اساس کارکرد صحیح و مؤثر بازار فارکس، نقش بزرگی در حفظ ثبات و کارایی این بازار دارد.